96. EM VEISLA ÍSLANDS HEFST EFTIR 181 DAG

Þá er 12. desember liðinn og því loksins orðið ljóst hvernig EM veislu Íslendinga verður háttað næsta sumar. Portúgal, Austurríki, Ungverjaland og Ísland koma til með að berjast um þau stig sem í boði verða í F-riðli EM 2016 og líklega eru flestir bara ágætlega sáttir með þá niðurstöðu. Margir segja að um algjöran draumariðil sé að ræða og nánast sé aðeins formsatriði að komast í 16 liða úrslitin en eigum við ekki aðeins að róa okkur niður í þeim væntingum? Sjálfsagt er raunhæfast að álykta að íslenska liðið gæti endað með 0 til 3 stig í riðlinum en allt umfram það væri líklega plús. Jafntefli eða sigur væri hugsanlega möguleiki gegn Ungverjum, líklegast eru tap eða jafntefli eðlileg gegn Austurríki og allt annað en tap er fjarlægur draumur gegn Ronaldo.

Við erum enn langminnsta þjóðin sem komist hefur á EM og liðið hefur hvorki reynslu né styrk til að hafa rétt á miklum væntingum. Við megum ekki falla í þá hrokagildru að segjast ætla að vinna þennan riðil. Engar af hinum þjóðunum þremur; Portúgal, Austurríki eða Ungverjaland hafa gefið það út að þær séu eitthvað betri en aðrar eða að þær ætli að vinna þennan riðil. Þar tala allir um erfiðan riðil og af virðingu um andstæðingana (líka Íslendinga) þar sem enginn mótherji er talinn auðveldur. Það er bara þannig og því er enn langt þar til við getum látið okkur dreyma um 16 liða úrslit á EM.

Gaman að segja þó frá því að nákvæmlega þessar þrjár þjóðir voru efstar á óskalista undirritaðs eftir að ljóst varð hvernig styrkleikaflokkarnir röðuðust en sá listi var valinn með tilliti til hugsanlegs möguleika á að hala inn einhverjum stigum. Óskariðillinn var að sjálfsögðu sendur í giskkeppni sem Vífilfell og Fótbolti.net stóðu fyrir og því má reikna með að jólabirgðir af kókverðlaunum verði komin hér í hús fljótlega.

En leikir Íslands á EM 2016 verða því sem hér segir:

• 14. júní. Ísland – Portúgal (Stade Geoffroy-Guichard, Saint Étienne). Fyrsti leikur Íslands í lokakeppni Evrópumóts landsliða frá upphafi er gegn Ronaldo og félögum. Hann hefst klukkan 21:00 þann 14. júní og því má reikna með að ekki verði margir á ferðinni það þriðjudagskvöld.
• 18. júní. Ísland – Ungverjaland (Stade Vélodrome, Marseille). Þessi leikur fer fram laugardaginn 18. júní klukkan 18:00 og sjálfsagt verða þeir fáu Íslendingar sem ekki ætla til Frakklands sjóðheitir á hápunkti þessarar kærkomnu þriggja daga helgar. 
• 22. júní. Ísland – Austurríki (Stade de France, Saint-Denis). Miðvikudaginn 22. júní fer svo fram lokaleikur Íslands í riðlinum gegn Austurríkismönnum og hann hefst í kringum kvöldmatarleytið klukkan 18:00. Tilvalið að panta sér pítsu eins og reyndar líka á öllum öðrum leikdögum EM 2016.

Hægt og stígandi nálgast því EM 2016 og fjölmiðlar um alla Evrópu eru löngu byrjaðir að kynna til sögunnar þær þjóðir sem þar munu mætast og gera ýmsar úttektir á þeim. Íslenskir fjölmiðlar eru þar engin undantekning. Landslið okkar er auðvitað með í fyrsta sinn og allir hreinlega að rifna af stolti og hamingju yfir þeim áfanga að vera loksins í keppni á meðal bestu landsliða Evrópu. Enda er það svo að margir erlendir fjölmiðlar hafa lýst yfir undrun sinni á árangri liðsins og því verður eiginlega ekki hjá því komist að hégómagirni landans sé eilítið kitlað á köflum. Það er alltaf gaman að heyra hrós en minnum samt á að slaka á væntingunum.

The Guardian hefur til dæmis í, sinni úttekt, metið styrkleika allra liða mótsins og telja gestgjafa Frakka sigurstranglegasta lið keppninnar en Spánn, Þýskaland, Belgía, Ítalía og England koma þar á eftir að áliti fréttamanna blaðsins. Alls eru 24 þjóðir sem taka þátt í þessari lokakeppni EM og blaðamenn the Guardian meta styrkleika Íslands til að skila liðinu í 13. sætið. Íslenska liðið er þar metið sterkara en til dæmis lið Wales, Rússlands, Sviss, Slóvakíu og Svíþjóðar. Í greininni er liðinu einnig hrósað í hástert en ef tekið er mið af hinum liðunum í riðlinum þá telja þeir Guardian menn að Portúgal lendi í 8. sætinu, Austurríki í því 10. og að Ungverjaland endi í 22. sæti.

BBC hefur einnig birt sína úttekt og þar er íslenska liðinu einnig hrósað auk þess sem nefndar eru helstu ástæður hins góða gengis Íslands á undanförnum árum. Smæð landsins er auðvitað nefnd og miðillinn telur íslenska liðið eiga nokkuð góða möguleika á að komast upp úr riðlinum þótt ekki sé liðið sett á neitt sérstakt sæti.

Það verður gaman að halda áfram að fylgjast með undirbúningi landsliðsins á næstu mánuðum en nú eru aðeins 181 dagur þar til okkar veisla hefst.

ÁFRAM ÍSLAND! 

95. ÍSLAND Á EM!

Orðið ansi langt síðan eitthvað hefur verið sett hér inn en rétt að bæta úr því...

Aðalmálið þessa dagana er auðvitað hið frábæra afrek íslenska landsliðsins í knattspyrnu en eins og væntanlega hvert einasta íslenska mannsbarn veit, þá hefur liðið náð að tryggja sér sæti í lokakeppni Evrópumóts landsliða í Frakklandi næsta sumar. Reyndar eru enn tveir leikir eftir í riðlinum, heimaleikur gegn Lettum og útileikur við Tyrki í kringum næstu helgi og eina takmarkið sem eftir er snýst um að ná efsta sætinu í riðlinum. Svo öruggt hefur liðið verið í þessum erfiða riðli að sætið á lokakeppnina var nánast orðið gulltryggt þegar enn voru þrír leikir eftir. Árangurinn er því augljóslega engin heppni og frammistaða liðsins er fullkomlega verðskulduð eins og staðan í riðlinum sýnir. Ísland var aðeins þriðja liðið (fyrir utan gestgjafa Frakka) til að tryggja sér sæti á EM en England og Tékkland höfðu áður tryggt sér sín sæti - Tékkar reyndar eingöngu vegna þess að þeirra leikur í riðlinum, á móti Lettum, var spilaður tveimur tímum fyrr. 

Þegar undirritaður var að byrja að fylgjast með fótbolta sem barn, á árunum í kringum 1979 - 80, var jafnan vitnað í hinn stórkostlega árangur íslenska landsliðsins þegar Austur Þjóðverjar voru lagðir að velli í Laugardalnum árið 1975. Þetta var í undankeppni EM og litla Ísland hafði fram að því ekki verið að gera neinar rósir í landsleikjum sínum.

Fram til þess tíma, og reyndar nokkuð fram á níunda áratug síðustu aldar, var Ísland ávallt sett í flokk með smæstu landsliðum álfunnar og stóru þjóðunum þótti það jafnvel oft á tíðum utan sinnar virðingar að þurfa að senda lið sín til keppni á móti þessum smáliðum. Ekki var óalgengt að lokaúrslit úr þessum leikjum væru á bilinu 6 til 8-0 og jafnvel enn hærri tölur sáust. 12-13 mörk komu alveg í allra verstu tilfellunum hjá sumum af þessum minnstu landsliðum. Malta, Luxemborg, Kýpur, Ísrael, Albanía og svo seinna Liechtenstein voru ætíð á sömu slóðum og Ísland en landslið Færeyinga, San Marínó og Andorra komu nokkru síðar inn í þann hóp.

Snemma á níunda áratugnum fóru síðan að týnast inn ein og ein skemmtileg úrslit, hjá landsliðinu, enda voru íslenskir knattspyrnumenn smám saman að fá tækifæri til að gerast atvinnumenn í sinni grein. Með aukinni reynslu leikmanna sem spiluðu hjá liðum í Vestur Þýskalandi, Belgíu, Hollandi og Frakklandi batnaði árangur landsliðsins til muna þó enn væri langt í land.

2-2 jafntefli gegn Wales á útivelli árið 1981 þóttu frábær úrslit og alveg sambærileg við sigurinn góða á Austur Þjóðverjum. Síðan kom sigur gegn Wales mönnunum hér heima þremur árum seinna. Ágætir leikir gegn Spánverjum, Frökkum og Sovétmönnum á næstu árum báru vitni um framför en enn komu slæmir skellir inn á milli. Stærri þjóðirnar fóru þó að taka Ísland alvarlegar en áður og margar þeirra fóru jafnvel að lenda í vandræðum ef Ísland átti góðan dag. Góður sigur á heimavelli gegn Spánverjum vannst árið 1991, jafntefli við nýbakaða heimsmeistara Frakka árið 1998 og sigur á Ítölum í vináttuleik að viðstöddum rúmlega 20.000 manns á Laugardalsvellinum árið 2004.

Heilt yfir hefur Ísland því siglt nokkuð lygnan sjó hvað árangur varðar síðastliðin 25-30 ár. Fín úrslit inn á milli en einnig slæmir skellir. Liðið hefur rokkað upp og niður heimslista FIFA, staðið sig vel á köflum og verið á meðal 40 bestu þegar best hefur gengið en einnig um 100 sætum neðar. Botninum var líklega náð með 0-3 tapi fyrir Lichtenstein í október árið 2007.

Í það minnsta hafa fáir látið sig dreyma um að þessi fámenna þjóð ætti nokkurn tímann eftir að komast á stórmót. Þegar ég sjálfur var að byrja að fylgjast með landsliðinu var það ekki einu sinni í umræðunni að Ísland gæti komist á lokamót HM eða EM. Ég man þegar ég sá Ísland vinna Wales 1-0 í september 1984 í fyrsta leik sínum í riðlinum og hugsaði með mér að liðið væri með fullt hús stiga. En aldrei náðu draumarnir lengra en að ná einu og einu stigi gegn betri liðunum. Annað var hreinlega ekki einu sinni rætt. Upp úr 1990 fór maður fyrst að velta fyrir sér þessum möguleika af einhverri alvöru en aldrei náðu þær pælingarnar lengra en að markmiðið næðist hugsanlega á næstu 30-40 árum. Síðan gleymdust þær pælingar í einhver ár eða áratugi. Fyrir HM 2014 rifjuðust þessar hugmyndir upp, þegar Ísland komst í umspilið gegn Króatíu og var millimetrum frá drauminum en núna er loksins virkilega komið að því.

Árangur landsliðsins á síðustu tveimur til þremur árum er búinn að kollvarpa öllum þeim viðmiðum sem hinn almenni, skynsami íslenski knattspyrnuáhugamaður hafði haft rétt á fram til þessa. Reyndar má ekki taka allt áhugafólk um íslenska knattspyrnu sér til fyrirmyndar, því að á undanförnum tveimur til þremur áratugum hafa skapast aðstæður (með einstaka góðum úrslitum landsliðsins) þar sem væntingarnar og kröfur eru keyrðar upp úr öllu hófi og hinn dæmigerður Íslendingur hefur átt auðveldara að sjá hlutina með augum milljónaborgarans. Við þekkjum einmitt öll kröfurnar til handboltalandsliðsins okkar og Eurovision keppnarinnar. Við erum best í heimi og blablabla... Þá hefur breytt fjölmiðlaumhverfi átt nokkra sök á þessum himinháa væntingastuðli meirihluta þjóðarinnar og einstaka íþróttafjölmiðlamenn eru duglegir að deila út brengluðum skilaboðum með því valdi sem þeir hafa yfir að ráða. Fólk hefur jafnvel verið hundfúlt að vinna ekki stórar eða meðalstórar knattspyrnuþjóðir eins og Þýskaland, Svíþjóð, Portúgal, Danmörk, Skotland, Rússland eða Króatíu. Allt eru þetta þjóðir sem hafa verið langt fyrir ofan Ísland í gegnum tíðina á styrkleikalistanum og væntingar og kröfur því langt umfram skynsamlegra marka.

Núna loksins eigum við fótboltalandslið sem getur þetta og hægt er að vera með væntingar til. En eitt er að vera með væntingar og annað er að gera kröfur. Það er staðreynd að Ísland er komið á EM og þrátt fyrir að vera komin á lokamót í fyrsta skipti höfum við engan rétt á að gera kröfur. Til þess erum við bæði of reynslulítil og of lítil til að geta verið með einhvern hroka. Þegar við verðum búin að tryggja okkur sæti á hverju HM og EM í tíu skipti í röð, getum við farið að gera smá kröfur. Byrjum á því að þakka fyrir að vera á EM og njótum þess. Hver einasti áhugamaður um íslenska knattspyrnu getur ákveðið sjálfur hvaða væntingar hann hefur um árangur liðsins en umfram allt gleðjumst yfir árangrinum og njótum hans uns yfir lýkur.

ÁFRAM ÍSLAND!